Koken voor beginners

Voor het eerst je eigen potje koken? Geen paniek, zo moeilijk is het niet. Ad Valvas-redacteur Peter Breedveld helpt je op weg met:

> Een basisrecept waarop je eindeloos kunt variëren

> Een multiculti-driegangendiner (2 personen)

> een Italiaans driegangendiner (4 personen).

> Voedzaam vegetarisch (1 persoon)

Maar eerst gaan we winkelen

Er dient in huis altijd een aantal vaste ingrediënten aanwezig te zijn. Dat zijn uien, knoflook, zout, peper, olie (ik geef de voorkeur aan olijfolie), bouillonpoeder of –blokjes, ketjap (Indonesische sojasaus), rijst en/of pasta. Als je het geld er voor over hebt, koop dan een wok. Zo duur zijn die dingen niet, zeker niet als je naar een Chinese supermarkt gaat (op de Zeedijk zijn er een heleboel).

De basis voor alles: uien en knoflook

Met alleen uien en knoflook kun je op zich al een smakelijke maaltijd maken, serieus. Je verhit wat olie in een pan, voegt daar één of twee gesnipperde uien en een paar teentjes gesnipperde knoflook aan toe en de keuken vult zich meteen met een geur die hongerig maakt. De olie is trouwens precies heet genoeg als je de damp er vanaf ziet komen. Als je de uien er in gooit, moet het vuur hoog zijn. Goed roeren zodat ze niet aanbakken (met een houten lepel), totdat ze geel worden. Dan moet je het vuur temperen. Tip: uien worden mooi geel als je er tijdens het bakken na een paar minuten een klein scheutje water aan toevoegt.

Maar goed, uien en knoflook is wat karig, dus ik zou daar nog het een en ander aan toevoegen. Ze vormen een goede basis voor tal van gerechten. Wanneer de uien mooi geel zijn, kun je er stukjes vlees of vleesvervanger aan toevoegen. Maakt niet uit wat: runder- of varkenspoulet, kipfilet of stukje quorn, wat je wilt. Die ook een paar minuten roerbakken, op smaak maken met peper en zout en dan groenten erbij: gesneden paprika, sperzieboontjes, tomaten, taugé (goedkoop, lekker en supergezond), andijvie, paksoi of wat dan ook. Net zo lang roerbakken tot het gaar is (bij andijvie dus hooguit twee minuten, sperziebonen veel langer, die moet je, met het deksel op de pan, minstens tien minuten laten koken op laag vuur). Een blokje bouillon en wat water erbij, vier eetlepels ketjap en je hebt een eenpansmaaltijd om je vingers bij af te likken.

Rijst en pasta

Je kunt dit eten met rijst, pasta en aardappelen. Ik zou zilvervliesrijst nemen. Daar zitten veel vitaminen in. Rijst kook je zo: je neemt een klein kopje rijst per persoon, doet daar een kopje water bij (anderhalf kopje bij zilvervliesrijst), bouillonblokje voor de smaak en dat breng je aan de kook. Vuur zo laag mogelijk en deksel erop. Zilvervliesrijst duurt drie kwartier, pandanrijst (mijn favoriet) een klein halfuur.

Pasta kook je beetgaar, ook om er niet dik van te worden. Mensen hebben allerlei vreemde manieren om te controleren of de pasta (een pan met ruim water aan de kook brengen, daar de pasta in gooien, roeren) beetgaar is. Er zijn er zelfs die een stukje spaghetti uit de pan halen en tegen de muur aankwakken (ik geloof dat het moet blijven pakken). Zelf vis ik voorzichtig wat pasta uit het kokende water en bijt daarin. Als dat bevalt, is de pasta klaar.

Met gebakken uien en knoflook als basis kun je alle kanten op. Je kunt er Surinaams/Indonesisch mee koken (zoals hier boven beschreven) maar ook Italiaans. Stukjes vlees of quorn of gehakt bij de uien, roerbakken en dan ontvelde tomaten erop, zodat je tomatensaus krijgt. Tip: de ‘zure’ smaak van tomaten ga je tegen door een klein beetje suiker aan de saus toe te voegen. Bouillonblokje erbij, zout en peper en klaar is Kees. Echt Italiaans maak je het natuurlijk door (verse) basilicum toe te voegen en het gerecht op te dienen met Parmezaanse kaas, maar zonder lukt het ook.

Multiculti-driegangendiner

twee personen

Met de onderstaande drie eenvoudige recepten – Italiaans, Surinaams en Frans – kun je een volwaardig driegangendiner voor twee personen samenstellen. Het is allemaal zacht van smaak maar met wat verse peper en sambal kun je het zo pittig maken als je wilt.

Vooraf: Salade Caprese
Hoofdgerecht: Kokoskip
Toe: Gebakken banaan

Voorgerecht: SALADE CAPRESE

Vier grote tomaten

Eén bol mozzarella

Verse basilicum

Olijfolie

Zout en peper

Snijd de tomaten en de mozzarella in plakken. Verdeel die over twee borden en ‘sprenkel’ daar de gesnipperde basilicum en de olijfolie over heen.

Hoofdgerecht: KOKOSKIP

Twee kipfilets of kippenpoten

Gesnipperd uitje

Gesnipperd teentje knoflook

Mespunt komijnpoeder (djinten, te koop bij de toko maar ook bij Albert Heijn)

Mespunt ketoembar (toko, Albert Heijn)

Mespunt suiker

Mespunt trasi (garnalenpasta, toko of AH, stinkt als de pest)

Eén blik kokosmelk

Eén bouillonblokje

Rijst

Fruit de uien met de knoflook in wat olie. Doe daar de djinten, ketoembar, trasi en de suiker bij. Van het vuur afhalen. Kook de kip een minuut of tien in de kokosmelk. Gooi het kruidenmengsel en het bouillonblokje erbij. Laat de saus een beetje inkoken, maar niet te veel. Goed roeren tegen het aanbranden. Serveren met witte rijst en groente, bijvoorbeeld stukjes roergebakken paprika.

Nagerecht: Gebakken banaan

Boter

Twee stevige bananen

125 milliliter slagroom (kleinste bekertje in de supermarkt)

Twee flinke eetlepels suiker

Een scheut likeur, liefst Quantro, maar limonadesiroop is ook goed.

Verhit de boter op matig vuur. Als de boter schuimt, is-ie heet genoeg. Bak de bananen in twee minuten goudbruin. Haal ze dan uit de pan en leg ze op een (liefst warm) bord. Doe nu de suiker in de pan. Als de suiker smelt, gooi je er de slagroom bij. Je krijgt nu een stroperige massa. Beetje likeur of siroop erbij, je weet niet wat je proeft. Over de bananen gieten. Feest!

Italiaans driegangendiner

vier personen

Vooraf: Gevulde tomaten

Hoofdgerecht: Pasta met paddestoelen

Toe: Tiramisu

Voorgerecht: Tomaten gevuld met tonijn

4 grote tomaten

1 blikje tonijn op olie

1 eetlepel kappertjes

1 kleine ui, gesnipperd

4 zwarte olijven

Peterselie

Olijfolie

Snijd de kapjes van de tomaten en hol ze voorzichtig uit. Meng de uitgelekte tonijn met de kappertjes, de ui en peterselie. Voeg wat olie toe samen met een eetlepel tomatenvruchtvlees. Vul de tomaten met dit mengsel en garneer met een olijf.

Hoofdgerecht: Romige pasta met paddestoelen

Scheut olijfolie

2 teentjes knoflook, geperst

1 ui in dunne parten gesneden

650 gram gemengde paddestoelen (oesterzwammen, grotchampignons) heel of gesneden

15 gram bloem

1,5 deciliter groentebouillon

Scheut droge witte wijn,

1 deciliter dikke room

3 eetlepels gehakte verse tijm,

2 eetlepels paprikapoeder,

700 gram gekookte tagliatelle (al dente, volg de aanwijzingen op de verpakking)

Zout

Zwarte peper

Verhit de olie in een grote braadpan en fruit ui en knoflook tot de ui lichtbruin is. Voeg de paddestoelen toe en bak ze twee minuten. Roer de bloem erdoor. Verhit dertig seconden en voeg dan langzaam, al roerend, de bouillon en daarna de wijn toe. Breng de saus aan de kook en maak op smaak met zout en peper. Roer de room, de tijm en het paprikapoeder erdoor. Kook nog twee minuten en serveer met de warme tagliatelle.

Nagerecht: Tiramisu

3 eidooiers

50 gram suiker

3 eiwitten

50 gram poedersuiker

100 gram mascarpone

100 gram slagroom

1 pak ‘lange vingers’ (koekjes)

1 deciliter espresso

5 eetlepels amaretto

3 eetlepels cacao

Stuk chocolade, geraspt of geschaafd

Klop de eidooiers dik en luchtig met de suiker. Klop de eiwitten stijf met de poedersuiker. Meng eigeel en eiwit met een spatel. Klop de mascarpone los en klop er de slagroom door, tot het mengsel lobbig is. Meng met een spatel door het eimengsel.

Bedek een ovenschaal met lange vingers en giet er de espresso over. Maak dan een laag met de helft van het mascarpone-eimengsel. Leg hier de rest van de lange vingers op en giet de amaretto erover. Bedek dit met de andere helft van het mascarpone/eimengsel. Bestrooi cacao over het geheel met behulp van een zeefje en vervolgens de geraspte chocolade. Laat één uur in de vriezer of drie uur in de koelkast opstijven.

Voedzaam vegetarisch: Tahou ratatouille

een persoon

100 gram tahoe (‘sojakaas’; kost bij de Turkse winkel 1 euro per pond)

Courgette, ui, paprika en tomaat, of 200 gram voorgesneden Italiaanse wokgroente

100 gram volkoren macaroni of spaghetti

Bak-en-braad in een knijpfles

Olijfolie

Potje pesto

Potje Italiaanse kruiden

Zout (Losalt of Jozo Vitaal)

Peper

Snipper de ui en bak ’m met bak-en-braad in koekenpan of wok tot glazig. Snij intussen de paprika klein. Zaadlijsten en zaden weg. Rest in de pan. Wat courgette snijden en toevoegen, en ten slotte de tomaat in stukken erbij. Breng op smaak met olijfolie, peper, Italiaanse kruiden en zout. Breng in grote pan ruim water aan de kook. Dan de spaghetti erin. Proef na 7 minuten of ze beetgaar is. Snij de tahoe in repen en bak ze een paar minuten in bak-en-braad in een pannetje. Voeg naar eigen smaak wat theelepels pestosaus toe aan de tahoe. Giet de pasta af in een grote zeef en doe het op je bord. Doe de prut erover en de tahoe ernaast.

Voedzaam vegetarisch: Rijst met bonen

een persoon

125 gram uitgelekte bruine bonen, kidneybonen of kapucijners uit blik of pot

Half kopje rijst

1 ui

1 appel of klein blikje ananas

Kerrie

Zet de rijst op (zie verpakking). Snipper de ui en bak met bak-en-braad in koekenpan of wok tot lichtbruin. Snij de appel of ananas in blokjes en voeg die toe. Meng er een halve theelepel kerrie door. Giet de bonen af en schep ze door de prut. Voeg olijfolie en zout toe naar smaak. Als de rijst gaar is, warm je het mengsel even op en schept het over de rijst.