Lang, lang, meer dan 15 jaar geleden in een onnozel fossiel verleden toen ik nog (sporadisch) vloog, (soms) voor onnodige consumptie gedode dieren at, een auto, zeker 3 fietsen én een motor bezat, heb ik mijn motor meer dan een half jaar met een lekke band in de fietsenkelder van het W&N-gebouw laten staan, totdat ik thuis een brief van de politie kreeg en gesommeerd werd het ding ogenblikkelijk weg te halen. Helemaal terecht, want ik parasiteerde met mijn olielekkende fossiele monster op de semipublieke ondergrondse voorzieningen van de VU-samenleving.

Tegenwoordig zet ik mijn geheel op spierkracht aangedreven fiets keurig en volgens de regels in de fietsenkelder van de medische faculteit en daar viel mij vorige week een enorm aantal rood gestickerde fietsen op, ik schat 1 op de 3 à 4 fietsen. Het bleek te gaan om de jaarlijkse VU-fietsopruimactie die gevoerd wordt in de strijd tegen fietswrakken en langdurig ongebruikte fietsen die het leven van de brave VU-fietsgemeenschap bedreigen. Helemaal terecht, het is natuurlijk niet de bedoeling dat je met je fietswrak maandenlang in de fietsenkelder een plek bezet houdt waar de échte fietsers alleen maar van kunnen dromen. Maar let op beste mensen, onrechtvaardigheid, grondstoffenverspilling en doorgeslagen ambtenarij liggen altijd op de loer, want deze onder het mom van algemeen fietsersbelang gevoerde actie fietst zijn doel overduidelijk voorbij.

Elke Amsterdammer weet dat een goede fiets er eentje is die goed rijdt maar er beroerd uitziet

Het betreft hier namelijk in heel veel gevallen uitstekende fietsen voor Amsterdamse begrippen. (Elke Amsterdammer weet dat een goede fiets er eentje is die goed rijdt maar er beroerd en niet al te hip uitziet, dus niet snel gestolen wordt.) Volgens de online informatie over deze actie van FCO gaat het om ‘fietsen waaraan duidelijk te zien is dat zij al geruime tijd niet meer in gebruik zijn. Het zijn fietsen waar essentiële onderdelen aan ontbreken of kapot zijn of zachte banden hebben. Soms zijn ze verroest en bedekt onder een dikke laag stof’. Maar, ga zelf eens kijken, dat is in de meeste gevallen echt niet zo. Ik zou mijn eigen beestje dolgraag inruilen voor een van deze ‘wrakken’! 

Misschien kan FCO even boven tafel fietsen wat de échte criteria voor het stickeren van een fiets zijn, dat gaat echt een stuk verder dan lekke banden en andere kenmerken van een fietswrak. Zouden ze soms controleren of je fiets gedurende een aantal dagen wel of niet van plek verandert, misschien door regelmatig foto’s te nemen ofzo? Dan is het dikke pech voor de vroege vogels die ’s ochtends hun fiets altijd op dezelfde plek weten neer te zetten, of als je een week ziek bent, een knieblessure hebt of een tijdje met het OV gaat (vanwege die lekke band en academische prestatiedruk) of gewoon twee weken op vakantie bent.

Volgens de online informatie kun je je fiets weer terugkrijgen als je hem op tijd weer terug vraagt. Zo nee, dan gaan ze eind 2023 naar een ‘goed doel’. Ook dat laatste is bijzonder vaag, een goed doel kan dus ook een fietsenhandelaar zijn die er een goede boterham aan verdient en/of het spekken van de universiteitskas. Het ‘goede doel’ zou ook een roemloze academische rustplaats op het ‘VU-fietskerkhof’ kunnen zijn, want feit is dat hier op het opslagterreintje tussen de medische faculteit en het W&N-gebouw (binnenterrein ter hoogte van Van der Boechorststraat 13 bij in-/uitgang kinderopvang Kinderrijk) al jaren honderden gestickerde, weggehaalde fietsen staan te verroesten, ook prima fietsen dus met kinderstoeltjes en al. Ik heb weleens ondeugend gedacht toen ik een nieuw zadel nodig had: kan ik er daar niet eentje weghalen?

Er staan al jaren honderden gestickerde, weggehaalde fietsen te verroesten, ook prima fietsen met kinderstoeltjes en al

Oké, je kunt van mening verschillen over de lengte van de periode dat je je fiets ongebruikt in de stalling mag laten staan. Je kunt van mening verschillen over wat de exacte criteria van een fietswrak zouden moeten zijn en je kunt van mening verschillen over wat een goed doel is voor jouw verwijderde, niet teruggevraagde fiets. Maar de ogenschijnlijke willekeur waarmee nu fietsen worden gestickerd, verwijderd en naar onbekende bestemming verdwijnen, zet kwaad bloed bij hen die dagelijks of regelmatig de moeite nemen door weer en wind, emissieloos naar de VU te trappen en misschien een goede reden hebben om de trouwe fiets een paar weken rust te gunnen.

Kom op, heeft de VU nou een fietsvriendelijke campus of niet? Wellicht kan zij op een meer intelligente manier fietsende collega’s en studenten te vriend houden? Misschien kan ze investeren in een elektronisch monitoringsysteem dat bijhoudt hoe lang welke fiets waar staat met behulp van een spaakchip, gekoppeld aan je medewerkersregistratie. Dan krijg je zo nodig een mailtje met een vriendelijk verzoek je fiets na een bepaalde periode te verwijderen, eventueel met een boete voor elke dag dat je je fiets te lang parkeert. Niemand zit te wachten op nog meer surveillance, maar dat zou tenminste eerlijk zijn.

Het is hoe dan ook een vorm van kapitaal- en grondstoffenvernietiging die niet zou moeten passen bij de duurzaamheidsambities van de VU. Maar voor het (weer) zo ver is, als je fiets je lief is, haal hem snel weg!

Alfred Wagtendonk is medewerker VU Amsterdam en Utrecht UMC