De afdeling Aardwetenschappen ervaart op dit moment aan den lijve wat het is om bestempeld te worden als ‘financieel ongezond’. Deze benaming staat in schril contrast met de uitstekende resultaten die deze afdeling de afgelopen tijd heeft behaald. Zo wordt aardwetenschappen in de Nederlandse Studenten Enquête en de Elsevier-enquête al jaren als een van de beste studies van de VU gewaardeerd. Pas afgestudeerde aardwetenschappers hebben volgens het weekblad Elsevier een buitengewoon hoge baanzekerheid met een bovengemiddeld hoog startsalaris. Dit alles ondanks een halvering van het wetenschappelijke personeel en een verdubbeling van het aantal eerstejaars in het afgelopen decennium.

Zieke patiënt

Toch is er een commissie ingesteld die moet herstructureren en bezuinigen op onder meer de afdeling Aardwetenschappen. Ook Moleculaire celbiologie en het Instituut voor Milieuvraagstukken staan bovenaan het lijstje. Gerrit van der Wal, voorzitter van deze commissie, vergeleek het wetenschappelijk personeel tijdens een medewerkersbijeenkomst met een ‘zieke patiënt’. Het pleonasme wordt hem vergeven, maar de misplaatsing van deze kwetsende opmerking niet. Het is niet het wetenschappelijk personeel, maar het financiële model dat ziek is!

Geen tijd voor onderzoek

Sinds januari 2009 is op de VU het financieringsmodel Vusam ingevoerd. Dit bepaalt hoe de geldstroom van het Rijk verdeeld wordt over de opleidingen. Het uitgangspunt is dat onderwijsinspanningen worden beloond op basis van gerealiseerde ECTS, lees studiepunten. Met andere woorden: een docent met enkele honderden studenten in een collegezaal heeft met een cursus van 6 studiepunten voor de rest van het jaar genoeg verdiend. Daarentegen moet een docent van een minder grootschalige opleiding al snel een cursus of vijf geven voor dezelfde financiële vergoeding, waardoor er niet veel tijd overblijft voor wetenschappelijk onderzoek.

Technische studies zijn gewoon duurder

Niet alleen de studierichting aardwetenschappen en de verwante opleiding aarde & economie, maar veel bètastudies hebben het moeilijk binnen dit financieringsmodel. Technische opleidingen hebben relatief veel meer contacturen voor minder studenten, laboratoriumpractica en veldwerk. Ter compensatie kent dit model wel een hogere vergoeding toe aan onderwijs  in het laboratorium of in het veld, maar men kijkt niet naar de structurele kosten van een laboratorium of veldwerk.

Het geldbedrag van het Rijk is voor de hele VU afgenomen. Toch heeft dit financiële verdeelmodel ertoe geleid dat er afdelingen zijn met overschotten, terwijl in het bijzonder kleinschalige en bètaopleidingen hun kwaliteit niet meer kunnen waarborgen met de voorgestelde bezuinigingen.

De VU is een universiteit waar hoogstaand onderwijs gegeven wordt. Wil het bestuur deze kwaliteit behouden, dan moet niet de afdeling op het slecht functionerend verdeelmodel aangepast worden, maar het verdeelmodel op een goed functionerende afdeling.