Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
28 maart 2024

Studentenleven
& Maatschappij

‘Wij krijgen de rekening voor het leenstelsel, de klimaatcrisis en de coronacrisis’

Zo’n 1300 studenten protesteerden vanmiddag in Den Haag voor afschaffing van het leenstelsel en kwijtschelding van hun studieschuld die ze hebben opgebouwd. ‘Je moet wel een ontzettende hekel aan studenten hebben.’

“Niet mijn schuld! Niet mijn schuld! Niet mijn schuld!” klinkt het uit honderden studenten-kelen op het Malieveld. En: “Wat willen wij? Schuldenvrij!” Als de protestmanifestatie een aanvang neemt, om één uur ’s middags, lijkt de opkomst tegen te vallen, hoogstens 300 studenten, maar een uur later staan er zo’n 1300.

Op een groot podium staan vertegenwoordigers van studentenorganisatie LSVB en de jongerenafdeling van de FNV de studenten een hart onder de riem te steken (“Niet jullie schuld!”) en op te juinen (“Jullie worden dubbel genaaid!”). Er speelt een band en dichter Amara van der Elst, die ook voordroeg tijdens de Dodenherdenking, doet een spoken word. “Spoken word als side hustle, maar ieder woord uit het hart”, zegt ze. En: “Werken voor mijn water, huur, wifi, elk uur dat ik werk, kan ik niet studeren.”

Er is ook een VU-delegatie, per bus uit Amsterdam gekomen. SRVU-voorzitter Pieter van Rossum is daarbij. Hij is van de ordedienst, al gedraagt iedereen zich keurig. Er wordt hoogstens boe geroepen als Rob Jetten aan het woord is, en later bij Hatte van der Woude van de VVD.

“Deze generatie studenten begint straks al met 3-0 achterstand”, zegt Van Rossum. “Wij krijgen de rekening voor het leenstelsel, voor de klimaatcrisis en voor de coronacrisis. Veel VU-studenten zijn daarnaast eerstegeneratiestudenten of doorstromers uit het mbo of hbo. Die hebben vaak al een hoge schuld, waardoor ze keuzes moeten maken die nadelig zijn voor hun carrière. Iedereen zou het makkelijk gemaakt moeten worden te studeren, zonder de stress van een steeds hoger wordende studieschuld.”

Pechgeneratie

Op het podium staan Christine Teunissen van de Partij voor de Dieren, Don Ceder van de ChristenUnie en Rob Jetten van D66. Die eerste twee hebben het makkelijk, want ze zijn voor afschaffing van het leenstelsel en compensatie voor de “pechgeneratie”, de studenten die onder het juk van het leenstelsel hebben moeten zuchten. Jetten wil niet toezeggen die compensatie als eis te stellen bij de onderhandelingen voor de formatie van een nieuw kabinet. Hij krijgt veel boegeroep.

Er komen steeds meer politici het podium op, kennelijk horen ze op het Binnenhof van elkaar dat die en die geweest is, dan moet jij natuurlijk ook even je gezicht laten zien. Ze doen alsof het campagnetijd is. Allemaal beroepen ze zich erop dat zij het beste met de studenten voor hebben, en dat je de anderen niet hoort, of dat je ze alleen tijdens de campagnes hoort.

VVD’er Hatte van der Woude heeft die troef niet, haar partij is als enige tegen afschaffing van het leenstelsel. “Ik schrik er vooral van dat studenten zoveel lenen”, zegt ze. “Horen jullie dat”, springt Lilian Marijnissen van de SP er meteen bovenop. “Het is jullie schuld! Trap niet in die bullshit, dit is geen leenstelsel maar een schuldenstelsel!” Farid Azarkan van Denk merkt op dat je wel een ontzettende hekel aan studenten moet hebben om zo’n schuldenstelsel over ze uit te storten.

Dagen te vol

Joep van Dijk (21) is tweedejaars politicologie aan de VU. Hij leent 800 per maand, een deel daarvan zet hij weg als buffer voor noodgevallen. “Als ik dat niet gebruik, betaal ik dat meteen weer terug.” Vijfhonderd euro heeft hij in elk geval nodig per maand. Dus na vier jaar is mijn schuld in elk geval 500 maal 12 maal 4 is 24000 euro. Daar maak ik me wel zorgen om, want elke vertraging en tegenvaller levert meer schuld op. Dus ben ik constant gestrest, want je wilt je ook ontwikkelen en dingen ontdekken, zoals de generaties voor ons ook hebben gedaan. Dus ben ik altijd te druk, en ik plan mijn dagen te vol.”

Vierdejaars VU-psychologiestudent Ceyda Dilek (22) heeft een studieschuld van 20.000 euro. Maar omdat ze een prestatiebeurs krijgt, wordt die lening omgezet in een gift als ze op tijd afstudeert. “Ik heb dus minder zorgen dan de meeste studenten hier”, zegt ze, “maar aan de andere kant ben ik er ook niet helemaal gerust op. Er hoeft maar iets mis te gaan en ook ik zit opgezadeld met een enorme schuld. Zo ging er een tijdje terug iets mis bij de belastingdienst, waardoor DUO meteen mijn studiefinanciering stopzette. Dat heeft me uren aan de telefoon en veel stress gekost. En eerlijk gezegd ben ik ook met het oog op de toeslagenaffaire en institutionele discriminatie op mijn hoede.”

Politici doen te makkelijk over die studieschuld, vindt Ceyda. “Ze beseffen niet hoeveel stress studiefinanciering je oplevert, hoe zwaar het is voor studenten om naast hun studie ook nog aan maatschappelijke ontwikkeling en zelfontplooiing te doen, waardoor ze alleen maar meer schuld opbouwen. Terwijl ze zelf ze acht jaar over hun studie hebben kunnen doen.”

Reageren?

Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties.

Velden met een * zijn verplicht
** je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.