VU-bestuurder Marcel Nollen snapt de zorgen van studenten en docenten die vinden dat de versoepelingen op de campus te vroeg komen. ‘Maar de gevolgen van de lockdown zijn voor veel studenten ook vreselijk.’

Dat het college van bestuur van de VU blij is met de versoepelingen die maandag 30 augustus ingaan, waaronder de afschaffing van de anderhalvemetermaatregel, dat moge duidelijk zijn. Bestuursvoorzitter Mirjam van Praag zei in een uitzending van het praatprogramma OP1 al dat ze er tranen van in haar ogen kreeg en haar collega-bestuurder Marcel Nollen benadrukt het ook nog eens: eindelijk, na anderhalf jaar, kunnen studenten en docenten die thuis zaten te vereenzamen, weer colleges volgen op de campus. Weliswaar zijn er nog beperkingen, zo mogen er maximaal 75 mensen in een collegezaal, maar tijdens het gesprek zegt Nollen het verschillende keren: hij beschouwt liever het halfvolle glas.

En ja, hij heeft kennisgenomen van de docenten en de studenten die vinden dat de versoepelingen te vroeg komen, die zich zorgen maken over besmettingen, die nog steeds mogelijk zijn, ook al is ook een groot deel van de studenten gevaccineerd, maar hij gelooft dat de heropening van de campus met alle veiligheidsmaatregelen – een mondkapjesverplichting buiten de collegezalen, goede ventilatie, handenwassen en zelftesten – veilig kan.

Sociale interactie

“De overgrote meerderheid van de docenten en medewerkers is hier heel erg blij mee”, zegt Nollen. “Maar ik snap de zorgen van studenten en docenten die zich niet veilig voelen. Die zullen we in de eerste onderwijsperiode, tot eind oktober, niet dwingen te komen.”

Het VU-bestuur zal iedereen echter wel degelijk stimuleren om te komen, laat Nollen weten. “Want het gaat niet alleen om kennisoverdracht, maar ook om de sociale interactie, het voeren van debatten met elkaar, het maken van vrienden voor het leven. Je studietijd is niet alleen een tijd dat je iets wordt, maar waarin je wordt gevormd tot iemand.”

‘Je studietijd is niet alleen een tijd dat je iets wordt, maar waarin je wordt gevormd tot iemand’

Online colleges zal de VU blijven faciliteren, belooft Nollen. “Al hebben we daar niet in alle collegezalen de geschikte apparatuur voor, en is het vanwege de traagheid van bijvoorbeeld de chipleveranties ook niet mogelijk om dat probleem op korte termijn te verhelpen.”

Mondkapjes in de collegezaal

Mogelijk zou de VU wat ongerustheid kunnen wegnemen door het nemen van extra maatregelen die verontruste docenten op sociale media opperen: vaccinatie- en testbewijzen om op de campus te worden toegelaten en een mondkapjesplicht in de collegezalen zelf.

‘Wij zijn bestuurders, geen medici en virologen’

Maar Nollen wil er niet van horen. “Wij zijn bestuurders”, zegt hij. “Geen medici en virologen. We vertrouwen erop dat de overheid zich goed heeft laten adviseren door deskundigen. Waarom zouden wij het beter weten dan zij, als ze zeggen dat mondkapjes in de collegezaal niet nodig zijn?”

Maar diezelfde deskundigen adviseren wel een mondkapjesplicht in het openbaar vervoer, omdat anderhalve meter afstand daar niet mogelijk is. En als universiteitsbestuurder heb je toch een leger van medici en deskundigen binnen handbereik? Er is toch wetenschappelijk bewijs dat mondkapjes werken? Dat je je beter beschermd weet als er naast je toch onverhoeds iemand zit te hoesten?

“Als je hoest, moet je sowieso de collegezaal niet in”, antwoordt Nollen. “En het probleem met deskundigen is dat ze elkaar ook vaak tegenspreken. We houden ons vast aan het overheidsbeleid en mocht er ondanks alle maatregelen toch een terugval zijn, dan kunnen we onmiddellijk afschalen.”

Dat is allemaal inderdaad erg spannend, beaamt hij. “Deze versoepelingen zijn spannender dan toen de lockdown inging en we maatregelen moesten nemen om iedereen veilig vanuit huis te kunnen laten werken. Maar als bestuurder moet je risico’s afwegen en de gevolgen van de lockdown zijn ook zeer schadelijk, met mensen die thuis zitten weg te kwijnen en daar letterlijk ziek van worden.”

Introductieweek

En het is niet zo dat de VU roekeloos is. Op het laatste moment werd de geplande afscheidsbijeenkomst gecanceld ter ere van rector Vinod Subramaniam, die bestuursvoorzitter wordt in Twente. Ook moeten de organisatoren een flink aantal activiteiten in het kader van de Introductieweek afblazen, inclusief het eindfeest, tot hun eigen grote verdriet. “De focus moet nu even helemaal op de onderwijsactiviteiten”, zegt Nollen. Al erkent hij het belang van de introductieweek, waarin studenten de universiteit, de stad en vooral elkaar leren kennen.

Is het niet wrang dat de introweek deels niet door mag gaan terwijl er wel massa’s bijeenkomen in het Ajax-stadion en bij Formule 1?

Vindt hij het niet wrang dat de introweek deels niet door mag gaan terwijl er wel massa’s bijeenkomen in het Ajax-stadion en bij de Formule 1-racen. “Je kunt je afvragen hoe verstandig het is om naar Ajax te gaan”, antwoordt Nollen. En ik zou dat sowieso nooit doen, want ik ben Feijenoord-fan.”

Ondersteunend personeel

Hoe het na die eerste onderwijsperiode verder zal gaan aan de VU, daar zal de komende maand flink over worden gedebatteerd, zegt Nollen. Met bestuurders en vertegenwoordigers van de werkvloer zal het gaan over de maatregelen en het hybride werken. De gesprekken daarover zijn al maanden aan de gang. “Ik heb al veel fysieke ontmoetingen gehad met mensen op de werkvloer”, aldus Nollen. “Het is echt heel erg fijn om elkaar op die manier te zien en te spreken en daardoor weten we ook goed wat er leeft.”

Ook voor het ondersteunende personeel, dat zich niet zo duidelijk laat horen in de media als de docenten, wordt het kader bepaald waarbinnen ze in overleg met leidinggevenden vanuit huis en op de campus kunnen werken. “Er is een kleine minderheid onder het ondersteunende personeel dat in bepaalde mate nog gedeeltelijk thuis wil werken”, zegt Nollen.

Vooralsnog vraagt de VU het ondersteunende personeel om ook na 30 augustus nog ‘zoveel mogelijk thuis te werken tenzij dit echt niet mogelijk is.’