Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
28 maart 2024

Wetenschap
& Onderwijs

VU-historicus maakt televisieserie over Abraham Kuyper en de islam

Hoogleraar kerkgeschiedenis George Harinck, tevens medewerker van het Historisch Documentatiecentrum, reist dit najaar in de voetsporen van VU-stichter Abraham Kuyper door de islamitische wereld om een documentaireserie voor de IKON te maken. De serie heet ‘Om de oude wereldzee’ en wordt vanaf 10 mei 2015 uitgezonden.

Hoe lang gaat u weg?

“Het worden zes of zeven reizen van twee weken.”

Wat vinden ze daar thuis van?

“Thuis hebben ze er gemengde gevoelens over. Het is niet overal waar we heengaan superveilig, maar we gaan volgens mij niet echt onveilige gebieden bezoeken. Syrië bijvoorbeeld, daarvan is nog niet zeker of het doorgaat. Misschien blazen we dat af.”

Wat gaat u precies doen?

“Als historicus ga ik Kuyper achterna, naar de gebieden waar hij geweest is en waarover hij heeft geschreven over de geopolitieke situatie. Het was aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog, het Ottomaanse rijk viel uit elkaar, Frankrijk zat in Tunesië en Marokko, Engeland in Egypte. De brandhaarden van destijds zijn nu weer brandhaarden. Ik ga met de hulp van plaatselijke deskundigen onderzoeken of er verbanden zijn.”

Hoe stond Kuyper tegenover de islam?

“O, zijn standpunten voldoen aan alle vooroordelen en je moet het in de context van zijn tijd zien. Hij was er als christen kritisch over, ook over de rol van de vrouw in de islam en de nadruk op eerbied en onderwerping. Maar tegelijkertijd was hij onder de indruk van de toewijding van moslims. Hij was geïnteresseerd in de derwisjen, die een mystiek element in de islam brachten dat hem erg aansprak.”

Een van de afleveringen gaat over het ‘Joodsche probleem’. Kuyper was best een antisemiet, hè?

“Naar de maatstaven van nu had hij rabiaat-antisemitische opvattingen inderdaad, die kun je niet wegstoppen en daarover zullen we het in de serie zeker hebben. Maar toen hij in Israël enkele rabbijnen bezocht, hadden die van de Joodse gemeenschap in Amsterdam een brief ontvangen waarin hen werd gevraagd Kuyper te bedanken voor de vele goede dingen die hij voor Joden had gedaan. Dat is vaak zo bij Kuyper: dan schrijft hij hier iets over een onderwerp en blijkt hij daar iets anders te beweren.”

Van wie is het idee voor de serie?

“Van documentairemakers Hans Hermans en Martin Maat die kwamen voor hun documentatie bij het Historisch Documentatie Centrum terecht en toen vroegen ze mij mee te doen.”

Doet u het goed voor de camera?

“Ik heb een paar screentests gedaan, dus blijkbaar wel. Maar dat moet je niet aan mij vragen.”

Reageren?

Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties.

Velden met een * zijn verplicht
** je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.