De eerste tentamens zijn achter de rug, de volgende reeks colleges gaat beginnen. En dan beginnen de eerste twijfels. Hoe weet je nou of een studie echt bij je past?
Vind je je studie saai? Dat kan kloppen, dat is het vaak ook. Opleidingen worden meestal pas echt interessant als je wat verder in de studie bent en je je eigen richting kunt bepalen. Veel studies beginnen met de basis, waarop later verder gebouwd kan worden. Economie start bijvoorbeeld met quantitative research methods 1. Geen onderwerp waar veel mensen een brandende passie voor voelen.
“Het is niet realistisch om te denken dat je alle vakken leuk gaat vinden”, zegt Hanneke Hovenkamp, studieadviseur bij de faculteit Sociale Wetenschappen. “Er zijn altijd vakken waar je even doorheen moet.”
Nooit meer last minute leren
De cijfers van je eerste tentamens zijn binnen en ze vallen tegen. Ben je niet gewoon te dom voor deze studie? “We zien dat studenten die direct van de middelbare school komen, moeite hebben om te wennen aan het studeren”, zegt Hovenkamp. “Vooral de mensen die op de middelbare school niet zo heel veel deden. Zij zijn gewend om alles last minute te doen. Dat werkt nu gewoon niet meer.” Dat komt ook doordat het gewoon heel veel werk is om alle verplichte literatuur te lezen. “Je moet alle literatuur in het Engels lezen, dat valt ook tegen. Vaak hebben deze studenten wel Engels gehad, maar veel Engelstalige studiestof leren is toch echt anders.”
Het zal inmiddels wel een bekend verhaal zijn. Maar echt: ga naar alle colleges, hou de stof goed bij en begin op tijd met leren. Als je dat aanpakt, zul je zien dat het met die cijfers ook goed gaat komen. “Ik had vorig jaar nog een student die meteen met twee onvoldoendes begon, hertentamens heeft gedaan en voor de zomervakantie alle eerstejaarsvakken gehaald had.”
Mocht je hard aan het werk zijn en na de kerstvakantie nog steeds alleen onvoldoendes hebben, dan moet je serieus overwegen of de opleiding wel bij je past.
Besef dat je studie een startpunt is
Het kan natuurlijk dat je ondanks alle voorbereidingen toch echt verkeerd gekozen hebt. Hovenkamp: “Dat kan gebeuren, dat hoeft helemaal niet erg te zijn. Ik sprak een keer een student die scheikunde was gaan studeren omdat hij daar op de middelbare school goed in was. Eenmaal bij die studie bleek hij het helemaal niet zo interessant te vinden. Nu zit hij bij sociale wetenschappen veel beter op zijn plek.”
Hovenkamp adviseert om de studie nog even een paar maanden de kans te geven. Niet alleen omdat het straks nog mee kan vallen. “Als je een paar vakken gedaan hebt, kun je misschien ontdekken wat je wel interessant en leuk vindt. Misschien blijkt wel dat je erg goed in schrijven bent of dat statistiek je erg ligt. Gaandeweg een studie kom je er meer achter wat je kwaliteiten zijn.”
Ze adviseert om ook eens te kijken of een hbo-opleiding beter bij je past. “Ik spreek veel studenten die naar de universiteit gingen omdat dat hoort. Maar het kan natuurlijk dat de studiemethode die de wetenschap hanteert niet zo goed bij je past. Als ik het hbo voorstel, krijg ik regelmatig veel weerstand. Dat is jammer, want misschien past zo’n studie gewoon veel beter.”
Ook goed om te bedenken: je studiekeuze is niet voor altijd. Tien jaar na afstuderen zit nog maar de helft van alle werknemers in het vakgebied van hun studie. Je opleiding is een startpunt, de rest van je loopbaan ontvouwt zich terwijl je bezig bent. Veel beroepen bestaan nu gewoon nog niet. Wie had er tien jaar geleden van Instagram-influencers gehoord?
Drink koffie na college
De middelbare school was al die jaren een veilige plek. Daar kende je de weg en had je je vaste vrienden. Vooral bij heel grote studierichtingen is het soms lastig om je weg te vinden. Hovenkamp: “Dan zit je in de collegezaal met tweehonderd mensen. Sommige studenten vinden het moeilijk om daar aansluiting te vinden.”
Maar geen enkele eerstejaars komt hier met een instant groep vrienden. Iedereen moet nieuwe contacten maken. Lid worden van de studievereniging helpt. Daar doet iedereen dezelfde studie, zodat contact leggen laagdrempelig is. Bovendien zijn daar veel activiteiten niet alleen op het consumeren van alcohol gericht. Hovenkamp adviseert om naar alle colleges te gaan, zeker naar de werkcolleges: “Die zijn expres niet veel groter dan vijftien tot twintig studenten.”
Hoe meer mensen je kent, hoe gezelliger het wordt om een taai hoorcollege uit te zitten. Pak na college daarom niet meteen de trein naar huis, maar ga eens even met iemand een kop koffie drinken.
Wen er maar aan: 40 uur per week
Op kamers gaan, zelf eten koken en ook nog de studie plannen. “Sommige mensen gaat het makkelijk af, anderen vinden het heel erg pittig”, zegt Hovenkamp. Het kan dus zijn dat alle veranderingen in het persoonlijk leven leiden tot stress en twijfel. “Veel eerstejaars moeten gewoon nog even wennen. Op de universiteit heb je maar 12 uur college, de rest van de tijd moet je zelf invullen. En er is hier niemand die je vraagt of je een artikel wel gelezen hebt.” Veel studenten denken dat ze voldoende aan hun studie doen, omdat ze bijvoorbeeld 20 uur per week eraan besteden. “Terwijl er gewoon 40 uur per week voor staat. Die halen ze vaak echt niet.” Om het studieritme er goed in te krijgen zijn er naast studievaardigheidscursussen ook samenstudeergroepen waarvoor studenten van alle richtingen zich kunnen aanmelden.
Praat over persoonlijke problemen
Het hebben van persoonlijke problemen kan het enthousiasme over de nieuwe studie flink dempen. Hovenkamp spreekt veel studenten die lijden onder de echtscheiding van hun ouders. “Net in de periode waarin ze hun eigen identiteit aan het ontwikkelen zijn, worden ze met de problemen van hun ouders geconfronteerd. De vaste plek in het ouderlijk huis is daarna weg en vaak komen studenten ook in een loyaliteitsconflict terecht.” Ook zijn er veel studenten die een ernstig zieke ouder hebben. Zulke problemen kunnen tot concentratieproblemen en daarmee slechte cijfers leiden. Een gesprek met de studentendecaan of studentenpsycholoog kan helderheid geven.
Eerste Hulp bij twijfel
> De beste personen om studietwijfel mee te bespreken zijn de studieadviseurs van je opleiding.
> Praat ook met vrienden en familie. Niet alleen kunnen ze je helpen bij het nemen van een beslissing, misschien hebben ze ook goede suggesties voor een studie die beter bij je past.
> Vallen je cijfers tegen, dan kun je via de centrale studentbegeleiding trainingen volgen op het gebied van uitstelgedrag, faalangst en planning.
> Loopt je studie gevaar door persoonlijke problemen, neem dan contact op met de studentendecaan of de studentenpsycholoog.
> Een studiegroepje vinden kan via Students-4-Students@VU.