Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
27 maart 2024

Campus
& Cultuur

V.l.n.r.: Kitty Jong, Ida Sabelis, Laura Henderson, Rieky van Walraven

OR heeft ook vrouwelijke kanten

“Doordat de man en het mannelijk belang de norm zijn, zijn vrouwen ondervertegenwoordigd in de medezeggenschap.” Ambtelijk secretaris van de ondernemingsraad Kitty Jong trapt de themalunch over vrouwen in de medezeggenschap op 7 maart lekker stevig af. Ze oogst applaus. Net als bij haar medesprekers is iedereen het vooral met elkaar eens.

De themalunch is een initiatief van de vakbond FNV. Zo’n dertig vrouwen en één man zitten in een kring bij elkaar met broodjes kroket en luxe sandwiches op schoot. Het gaat over de vraag waarom zich toch zo weinig vrouwen aanmelden voor een plek in de ondernemingsraad of de facultaire onderdeelcommissies.

Jonkie van 53

Vrouwen in or

In de ondernemingsraad van de VU zitten momenteel 7 vrouwen en 13 mannen*. In de fracties is het als volgt verdeeld:
FNV: 2 van de 9
ProVU: 4 van de 7
CNV: 1 van de 4
Bij de or-verkiezingen van deze week zijn er 35 kandidaten, onder wie 9 vrouwen.

Jong: “Als ik een ledenvergadering van de vakbond bezoek, ben ik een van de weinige vrouwen, en met mijn bijna 53 jaar ook nog een jonkie. Door zulke ervaringen denken vrouwen dat de dingen waar zij mee zitten en waarvoor ze zich willen inzetten, ondergeschikt zijn aan mannelijke zaken als financiën en bouwen. Als je niet doortastend bent of streng optreedt of soms moeite hebt beslissingen te nemen, ben je zwak.”

De aanwezigen applaudisseren instemmend. Ook de andere sprekers krijgen bijval. Ida Sabelis, hoofddocent bij de faculteit Sociale Wetenschappen, gaf haar voordracht als titel mee: ‘Waarom proppen we ons leven zo vol, en dan ook nog met medezeggenschap?’ Gelach klinkt door de zaal.

Ballen in de lucht

Sabelis, die kandidaat staat voor de ondernemingsraad, steekt de hand in eigen boezem: “Wij feministen zijn naïef geweest. Om het maar beter te maken voor de generaties na ons, hebben we juist het voorbeeld gegeven dat het kan, alle ballen in de lucht houden.” Ze signaleert om zich heen veel vrouwen die worstelen met werkdruk en burn-out raken. “De toename in studentenaantallen leidt tot meer werkdruk en dat drukt vooral extra bij de vrouwen. Vrouwen zijn de ‘mijnkanaries’ van deze ontwikkeling.”

Generaal of verloskundige

De or-voorzitter, promovenda Laura Henderson, vertelt hoe ze haar eerste or-vergadering als voorzitter binnenkwam met een stellig plan over wat ze wilde bereiken. Maar het ene raadslid stemde onverwacht anders en het andere bracht een onvoorzien punt in. “Dat sturende heb ik losgelaten. Ik ben als voorzitter geen generaal die zijn troepen aanstuurt om het doel te bereiken, maar meer een verloskundige. De raadsleden zijn een kind aan het baren en ik sta ze daarin bij.”

Ze geeft toe dat het dan niet altijd gaat zoals ze het had gewild, maar dat is dan niet anders. “Dat is een vrouwelijke eigenschap: het gaat niet om mij als voorzitter, het is niet ‘mijn’ resultaat, maar dat van de leden. En meestal komen er dan oplossingen die veel beter zijn dan ik ooit zelf zou kunnen bedenken.”

Vrouwelijke kanten inzetten

In het onderhandelen gebruikt ze haar vrouwelijke kant ook. “Ik treed namens de or op, dien de medezeggenschap. Als ik het zo bekijk, is het veel makkelijker om hard te onderhandelen dan als ik het voor mezelf zou doen. Ik wil een oproep doen aan vrouwen die twijfelen of ze geschikt zijn voor de medezeggenschap: je kunt je vrouwelijke kanten juist inzetten. Die zijn belangrijk om mensen te motiveren en om tot consensus te komen.”

Or-veteraan Rieky van Walraven zag in al die jaren, waarin er al sinds mensenheugenis geen voorbij ging zonder reorganisatie, ook dat vrouwen liever een ernstig conflict vermijden. “Het streven was altijd: zo weinig mogelijk ontslagen. Probeer er samen uit te komen, redt wat er te redden valt.” Maar een enkele keer ging het hard tegen hard, en dan waren het de mannen die doorbeten.

20 boze mails

Aan het eind van de bijeenkomst komt bestuurslid Marjolein Jansen nog even binnenwaaien. Ze voelt zich wat ongemakkelijk om op haar vrouw-zijn te worden aangesproken. “Ik ben bestuurder, dat is wat ik doe. Maar daarin gebruik ik wel een vrouwelijke eigenschap: dienend leiderschap. Vrouwen kunnen zichzelf wegcijferen. Bij een conflict kan ik denken: we kunnen elkaar nog twintig boze mails schrijven, maar het gaat niet om mij. Laten we gaan zitten met een kop koffie en ontdekken wat erachter zit.”

Of de mannen zijn weggebleven omdat ze bang waren ervan langs te krijgen, dan had dat niet gehoeven. Er zijn meer vrouwen maar toch ook mannen nodig in de medezeggenschap. Jansen: “Het is het prettigst vertoeven in divers samengestelde groepen. Alleen vrouwen is ook niet goed.”

Reageren?

Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties.

Velden met een * zijn verplicht
** je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.