Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
28 maart 2024

Wetenschap
& Onderwijs

‘Je houdt er geen rekening mee, dat iemand liegt’

Bert Klandermans, de voormalige decaan van de faculteit der Sociale Wetenschappen (2001 – 2010), heeft antropoloog Mart Bax niet persoonlijk gekend. “Toen ik aantrad als decaan, was hij al met emeritaat.”

“Maar het ging toen wel op een ongelofelijke manier fout bij de vakgroep Antropologie, die in ruziemakende facties was verdeeld. De factie Bax was er daar één van. Mijn voorganger Andries Sanders was al begonnen orde op zaken te stellen.”

Niet-bestaande indianenstammen

Over veel zaken, die Bax beschreef in zijn publicaties, bestond al vroeg twijfel onder collega’s, maar Klandermans heeft daar nooit iets van meegekregen. “Ik hoorde er voor het eerst van toen ik het boek Ontspoorde Wetenschap van Frank van Kolfschoten las, nu anderhalf jaar geleden.”

Het probleem met antropologie is dat onderzoekers naar verre, afgelegen plekken afreizen, zodat het vaak moeilijk traceerbaar is, wat ze allemaal voor verhalen mee naar huis brengen, meent Klandermans. Of dat betekent dat er straks hele indianenstammen nooit blijken hebben te bestaan?

Volledige openheid

Klandermans moet lachen, maar het is mogelijk. “Ik ga ervan uit dat 99 procent van de wetenschappers integer is en wat de fraudeurs betreft… met Diederik Stapel was het ook al zo dat het allemaal zo ongeloofwaardig is, de leugens zijn zo groot, dat je gewoon geen rekening houdt met het feit dat er gelogen wordt.”

Uitbannen kun je wetenschappelijke fraude volgens Klandermans nooit helemaal. “Onderzoekers moeten volledige openheid van zaken geven, inzicht in hun methodes, hun data, maar feit blijft dat het niet zo eenvoudig is om hun onderzoeken te controleren.”

Reageren?

Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties.

Velden met een * zijn verplicht
** je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.