Met een lichtjeskrans op haar hoofd wacht collegevoorzitter Mirjam van Praag de start van het Vrije Lichtjesfeest af in de kerkzaal. Zij heeft het nieuwe feest bedacht, horen we later in verschillende toespraken. Een viering van diversiteit en verschillende religieuze lichtfeesten: Diwali, Chanoeka, Kerst.
In de kerkzaal speelt en zingt studentenraadslid Megan Terpstra een prachtig ingetogen popliedje op de vleugel. Er zijn zo’n twintig aanwezigen. Drie studenten gaan aan een tafel zitten wachten tot de stoet de trap afdaalt.
“We studeren aan de HvA en zijn mede door de ophef over de verandering van het kerstfeest hierheen gekomen”, zegt Rik, die alleen met zijn voornaam genoemd wil worden. “We hadden gelezen op GeenStijl dat hier het lichtjesfeest zou komen in plaats van het kerstfeest. We zijn benieuwd of die verandering terug te zien is en willen graag ervaren hoe het is.”
Veranderende traditie
Medestudent Rogier voegt toe: “We maken een groepsessay over de veranderende traditie van kerst. We hebben gehoord dat sommige scholen stoppen met kerstbomen. Is dat waar? En we hebben gehoord dat de VU met het lichtjesfeest meer inclusiviteit wil. Daarover willen we straks nog met mensen praten.”
De afdaling vanaf de 16e verdieping van het hoofdgebouw begint. Masterstudenten psychologie Sana en Hanae zijn benieuwd wat het lichtjesfeest is. “We waren geïnteresseerd, ook omdat er een theoloog komt spreken”, zegt Hanae. “Over het algemeen gaat het op de universiteit toch weinig over het religieuze”, voegt Sana toe. Zelf zijn ze islamitisch. “De islam kent geen lichtjesfeest”, zegt ze. “Daarom vonden we het ook interessant om te zien hoe licht een rol speelt.”
Kaarsjes aansteken
Bij feestlocatie 3D staan inmiddels zo’n zestig mensen te wachten. Lichtsnoeren versieren de trap en de gevel en op de trap staan twee kaarsenbakken te vlammen. Bij twee blauwwitte kraampjes kun je warme chocolademelk krijgen en een ronde kerstcake wordt alvast aangesneden voor straks. Iedereen krijgt een wit kaarsje. Van Praag loopt rond om het met haar eigen kaarsje aan te steken. Heel kerstig eigenlijk.
“Weten jullie wel wat licht is?” vraagt de eerste spreker, Kjeld Eikema. De directeur van het natuurkundige Laserlab VU heeft wat feiten op een rij gezet. “Licht is het snelste ding in het heelal.” Hij noemt een cijfer dat te snel gaat om op te schrijven. “En als je naar de zon kijkt, zie je licht van acht minuten oud. Met hele goede telescopen kunnen we via het licht 13,4 miljard jaar terugkijken in de tijd, slechts 400.000 jaar na de big bang.”
Denkwerk
De mensen in het publiek doen hun best om hun flakkerende kaarsjes aan te houden. Het waait een beetje en de kaars gaat snel uit. Promovenda Marrije Prins van culturele antropologie heeft twee nieuwe collega’s van de sociale faculteit meegenomen. “We kennen elkaar net, dus heb ik gevraagd of ze mee wilden gaan. Ik vind het mooi dat we ons hier zo naast al het denkwerk op een andere manier met elkaar verbinden.”
Na Eikema spreekt Tanja Jadnanansing, stadsdeelvoorzitter van Amsterdam Zuidoost en alumna van de VU. “Ik vroeg een tienjarig meisje: wat zal ik tegen de mensen op de Vrije Universiteit zeggen? Ze zei: ‘Zij hebben allemaal kennis. Wat kunnen ze doen om dat naar Zuidoost te brengen?’ Dus vraag ik u: kom naar de mensen van Zuidoost en deel je kennis, dan delen zij hun kennis met u.”
Brasa
Ze geeft alvast een voorproefje. “In Zuidoost hebben wij de brasa-viering.” Haar twee zussen beklimmen de trap en doen het voor: ze geven elkaar een stevige omhelzing. “Doe het maar niet na, met al die kaarsjes, maar geef elkaar een hand.” Rector Vinod Subramaniam grijpt enthousiast de hand van bestuurscollega Mirjam van Praag. “Laten we hier beginnen. Geef elkaar licht en warmte, en vier diversiteit. We hebben dit feest nodig in heel Amsterdam. Wat zeg ik, in heel Nederland.”
Het bestuur sluit de gloednieuwe VU-traditie af. Subramaniam, nu met zijn arm over de schouders van Van Praag geslagen: “Ik ben opgegroeid met Diwali, een feest waarmee we vieren dat het goede wint van het slechte. De afgelopen week hebben we weer heel wat trollen op de sociale media over ons heen gehad. Voor iedereen die het wil weten: de traditionele kerstviering is morgen.”
Hij belooft Jadnanansing naar Zuidoost te komen: “Het is onze verantwoordelijkheid als academici om uit onze bubbel te komen en ons licht te delen. Maar voor nu, geniet van het licht van je dierbaren in de komende periode.”