Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
28 maart 2024

Campus
& Cultuur

‘Geneuzel’ over integriteit van politici

“De burgerrevolutie is gaande! Hij raast over het land en wij hebben het hier binnen niet eens door. Met dat geneuzel van vanmiddag schieten we helemaal niks op!” Na al een aantal keer de mond te zijn gesnoerd, ziet een man in het publiek tegen het eind van de bijeenkomst over politieke integriteit eindelijk kans zijn zegje te doen.

Zijn opmerking komt nogal uit de lucht vallen, maar met zijn ‘geneuzel’ heeft hij wel een punt. De bijeenkomst, georganiseerd door bestuurskundigen aan de VU, trekt vooral ‘eigen parochie’. In het publiek zitten mensen die zich op de een of andere manier met integriteit bezighouden: een oud-advocaat, ambtenaren, bestuurswetenschappers. En oké, ook een student of twee. Dus ja, iedereen vindt bestuurlijke integriteit van het grootste belang.

Dronken onderuit

De bijeenkomst hoort bij de publicatie van de politieke integriteitsindex in Vrij Nederland diezelfde dag. Dat is een onderzoek naar integriteitsschendigen van politici en bestuurders in 2016, uitgevoerd door de bestuurskundigen aan de Vrije Universiteit en de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Als bestuurders in 2016 over de schreef gingen, was dat meestal in hun vrije tijd, en het waren vaak VVD’ers, blijkt daaruit. De burgemeester van het Gelderse Renkum ging bijvoorbeeld dronken onderuit in de kroeg, waar hij met zijn zoon was, terwijl hij die avond oproepdienst had, illustreert VN-journalist Bart de Koning tijdens de bijeenkomst. Hij moest aftreden.

Een gemeenteraadslid op de Veluwe stapte op nadat aan het licht gekomen was dat hij was vreemdgegaan. Misschien niet de grootste politieke wandaad, maar hij zat in de raad voor de SGP en die partij keurt vreemdgaan af. En een raadslid in Kerkrade stal op Pinkpop twee zitzakken en wat drank. Ook hij vertrok (en erkende zijn fout, betuigde spijt en is inmiddels weer lid van de gemeenteraad).

Minst corrupt

Al met al haalden de onderzoekers 46 affaires naar boven over het hele jaar. Niet heel veel, benadrukt organisator Leo Huberts, hoogleraar bestuurskunde aan de VU: “Nederland staat al jaren in de top tien van de minst corrupte landen ter wereld.” Maar toch genoeg om politici van de grootste partijen in het parlement uit te nodigden om erop te reageren. Het CDA, D66, PvdA en SP zijn present.

De partijvertegenwoordigers, van de doorgewinterde CDA-voorzitter Ruth Peetoom en SP-raadslid Ad Meijer tot groentjes Munish Ramlal, kandidaat nummer 27 bij D66, en de nummer 61 op de lijst van de PvdA Thomas Ronnes, betogen eensgezind dat elke affaire er één te veel is en hoeveel aandacht ze wel niet besteden aan integriteit.

Steekpenningen werken beter

Ramlal: “Als politici zelf graaien, dan straalt dat door op de bevolking. In Suriname, waar ik vandaan kom, vragen jongeren zich af waarom ze zouden leren. Met steekpenningen bereik je meer.” Meijer roemt de ideologische basis van zijn partij. “Er is één basisregel: je blijft privé met je tengels van de collectieve ruif af.” Integriteit is ingebakken in de SP-inborst, wil hij maar zeggen.

Maar tot vonkenvuur komt het niet. Er is wat onenigheid over of je iemand die over de schreef is gegaan een tweede kans mag gunnen, maar uiteindelijk lijkt iedereen het er wel over eens dat dat vooral ligt aan de ernst van de schending. Het gaat bovenal om de geloofwaardigheid van de politiek, waarschuwt men.

Stokpaardje

Er komt ook een enkel stokpaardje voorbij. Meijer hekelt andere partijen, die zich ertegen verzetten dat de politieke vergoedingen omlaag gaan. Peetoom brengt ertegenin dat die vergoedingen nodig zijn om mensen vrij te maken voor hun bestuurswerk, juist zodat ze integer te werk kunnen gaan.

En dan slingert de toehoorder zijn “geneuzel” door de zaal. Hoog tijd om dat voort te zetten bij de borrel.

In een eerdere versie stond dat het raadslid in Kerkrade nu op de kandidatenlijst van het CDA voor de Tweede Kamerverkiezingen. Dat is niet het geval. Hij is terug als lid van de gemeenteraad van Kerkrade.

Reageren?

Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties.

Velden met een * zijn verplicht
** je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.