Iedereen weet inmiddels dat het niet goed gaat met studenten in de lockdown. Maar sommige groepen worden extra hard getroffen door de coronamaatregelen. Een universiteit die diversiteit hoog in het vaandel draagt, heeft uiteraard oog voor de kwetsbare groepen.

Helaas is die speciale aandacht hiervoor niet altijd vanzelfsprekend. Te vaak hoor ik nog de opmerking dat we iedereen gelijk moeten behandelen. Over die algemene stelling zijn de meeste mensen het wel eens. Maar als je daarmee problemen van specifieke groepen negeert of wegredeneert, dan lever je een stuk van je geloofwaardigheid als ‘diversiteitsminnende’ organisatie in.

Vooral het psychisch welzijn van studenten staat fors onder druk. De resultaten van de recente Coronamonitor – een enquête onder alle VU-studenten om beter zicht te krijgen op hun problematiek – bevestigt de ernst hiervan. Een overgroot percentage komt niet verder dan een mager zesje voor hun welzijn. Studenten met een migratieachtergrond scoren zelfs nog lager.

We wisten al dat coronamaatregelen de ongelijkheid tussen groepen kunnen aanscherpen en vergroten. Zo worden studenten met een migratieachtergrond dus ernstiger getroffen. Het grootste deel van hen woont nog thuis bij hun ouders en andere familieleden. Die thuissituatie is vaak verre van ideaal om te kunnen studeren en online tentamens te maken. Met name over online proctoring zijn veel klachten. Inmiddels is de ondersteuning op allerlei niveaus van studenten geïntensiveerd. Gelukkig weten de meeste studenten wel dat ze ook op de VU kunnen studeren als dat thuis niet mogelijk is.

Veel van wat we hebben opgetuigd en opgebouwd aan ondersteuning is nu onbekend bij studenten

Helaas blijkt in de praktijk dat het nu lastiger is om effectief te communiceren met studenten. Veel van wat we hebben opgetuigd en opgebouwd aan ondersteuning is onbekend bij studenten. We moeten nog meer dan in precoronatijden de netwerken van studenten zelf (studie- en studentenverenigingen) activeren om basale informatie aan iedereen door te geven. We stuiten hierbij overigens ook op verschillen in achtergrond; veel studenten met een migratieachtergrond zijn niet gewend om actief aan de bel te trekken als ze vastlopen.

Ten slotte is er nog het bredere probleem van sociale veiligheid. Uit het feit dat studenten en medewerkers minder aanwezig zijn op de campus, zou je kunnen concluderen dat sociale veiligheid minder aandacht vraagt. Helaas is dat niet het geval: sociale veiligheidsissues verplaatsen zich naar de thuissituatie. We zijn nog niet altijd even goed toegerust om de nieuwe, complexe problemen het hoofd te bieden. We doen veel, maar dat kan nog beter.

Maar laten we niet vergeten dat we als instelling – dat is uiteindelijk de optelsom van alle individuele medewerkers en studenten – ook veel veerkracht laten zien. De werkdruk is hoog, maar ik zie dat collega’s niet snel bij de pakken neer gaan zitten, ze zetten er eerder nog een tandje bij.

De zorg voor het welzijn van studenten is onze belangrijkste drijfveer. Diversity Office houdt de vinger aan de pols als het gaat om toenemende ongelijkheid. Wij kunnen op dat vlak een voorbeeldrol vervullen.
Extra inzet is noodzakelijk, evenals het durven benoemen van problemen.

Wim Haan

Diversity officer campus & community