Bedrijven die mensen met een beperking aan het werk proberen te helpen, redden het vaak niet. Idealisme alleen is niet genoeg om een onderneming te runnen. Daarover gaat het congres Sociaal Ondernemen, balans tussen passie en poen, dinsdag 23 september.
“Sommige sociale ondernemers zijn meer bezig met passie dan met poen”, zegt Erik Boer. Hij is directeur van het Amsterdam Center for Entrepreneurship (ACE), het centrum van de VU, UvA, HvA en de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, dat hoogwaardig ondernemerschap stimuleert door onderwijs en onderzoek.
Aanleiding voor het symposium is het onderzoeksrapport Sociaal ondernemen: passie en poen. Dat onderzoek is gedaan in opdracht van het VSBfonds en de Startfoundation. Beide instellingen geven subsidies om mensen met een beperking te laten participeren in de samenleving, bijvoorbeeld door ze aan werk te helpen.
“Ze zagen dat veel bedrijven die met goede bedoelingen waren gestart, het toch niet redden. En daar balen ze natuurlijk van want het is zonde van hun subsidiegeld dat er in is gestoken. Dus wilden ze weten waarop de ene sociale ondernemer het wel redt en de ander niet,” aldus Boer.
Idealisme is niet genoeg
Het antwoord is simpel gezegd dat ze niet allemaal zakelijk genoeg denken. “Met alleen een ideaal red je het niet als ondernemer. Je hebt op zijn minst een goed ondernemersplan nodig waarin je kijkt naar welke diensten vraag is en wat de klant daarvoor wil betalen. Dat zijn vaardigheden die je kunt leren, bijvoorbeeld bij ons centrum. Daar willen we op het symposium iets over vertellen”, legt Boer uit.
Hij kent verschillende voorbeelden van succesvolle sociale ondernemers. Bijvoorbeeld Ctaste. Dat is een restaurant aan de Amsteldijk in Amsterdam waar je in het donker kunt dineren. In de keuken en bij de bediening werken blinde mensen. Een ander voorbeeld is Specialisterren. Dat is een bedrijf dat software test met werknemers met een autistische stoornis. En een bekend voorbeeld is natuurlijk het restaurant Fifteen van Jamie Oliver of Valid Express waar mensen met een beperking chauffeur zijn.
Goed ondernemerschap
Volgens Boer zijn er in Nederland een paar honderd van dit soort sociale ondernemingen die mensen met een beperking aan werk proberen te helpen. Volgens hem zijn er in de toekomst veel meer van zulke bedrijven nodig, maar dan wel op basis van goed ondernemerschap. Dus ook zakelijk succesvol.
“Kijk wat er gebeurt in de politiek. De sociale werkplaatsen raken veel subsidie kwijt. En alleen al daar werken zo’n 70 duizend mensen. Ook jongeren met een Wajonguitkering moeten een plek vinden op de arbeidsmarkt. Daarnaast krijgen de gemeentes de verantwoordelijkheid voor dit beleid. Dat zijn grote veranderingen. Ik denk dat er tienduizenden mensen zijn die niet op eigen kracht een plek op de reguliere arbeidsmarkt kunnen vinden. Om die mensen toch aan werk te helpen heb je een mix van maatregelen nodig. Sociale ondernemers die zich richten op bepaalde doelgroepen kunnen daarbij een heel nuttige rol vervullen. Maar ik denk dat de overheid ook haar verantwoordelijkheid moet nemen. Ik ben er tegen om de hele sociale werkvoorziening af te schaffen.’’ Boer ziet ook een rol weggelegd voor ‘gewone’ werkgevers, maar dit symposium richt zich specifiek op deze bijzondere sociale ondernemers.
De bijeenkomst wordt ingeleid door de bekende futurist Adjiedj Bakas die zijn licht laat schijnen over de toekomst van arbeid. Een andere inleider is Karen Maas van de Erasmusuniversiteit.
Studentenprijs
Studenten zijn van harte uitgenodigd naar het symposium te komen. In ieder geval zullen flink wat leden van de vereniging Enactus aanwezig zijn. Dat is een internationale organisatie die ‘de kracht van ondernemerschap inzet om een betere wereld te creëren’, schrijven ze zelf in een flyer. Drie van hun Nederlandse projecten mogen ze namelijk op het symposium presenteren. Een jury zal daarna bepalen wie van de drie er met de hoofdprijs van 2.500 euro vandoor gaat.
Aanmelden voor het symposium kan nog. Studenten betalen slechts tien euro toegang.